Herpes simpleks enfeksiyonu (Uçuk); vücudun hemen her yerinde gelişebilen, berrak su dolu kabarcıklar ve sonrasında kabuklu yara oluşumu ile seyreden viral bir enfeksiyondur.
Herpes simpleks virüsünün 2 tipi vardır. Tip 1 sıklıkla ağız çevresi ve yüzde hastalık yaparken, Tip 2 genital bölgede hastalık oluşturur.
Uçuk hastalığı nasıl oluşur?
Etken virüs vücuda ilk girişinde ilk atak oluşur, daha sonra sinir köklerine yerleşerek sessiz kalır ve uygun şartlar oluştuğunda tekrarlayıcı ataklar yapar. İlk atağın belirtileri enfekte kişi ile temastan sonraki 3 hafta içinde ortaya çıkar ve 7-10 gün içinde iyileşir. Daha çok çocuklarda görülen bu durumda ağız içinde yaygın su dolu kabarcıklar, ateş, huzursuzluk gibi bulgular izlenir. Tekrarlayan ataklar ilk enfeksiyondan daha hafif geçer.
Uçuk nerelerde ortaya çıkar?
En sık dudaklar, ağız etrafı, burun ve çenede ortaya çıkar ve 5-7 gün içinde su dolu kabarcıkların kuruması ve kabuklanma ile iyileşir.
Uçuk oluşumunu kolaylaştıran faktörler nelerdir?
• Stres, heyecan, travma • Yorgunluk, uykusuzluk gibi vücut direncini düşüren durumlar
• Soğuk algınlığı, grip, ateşli hastalıklar
• AIDS, kanser, organ nakli gibi bağışıklık sisteminin baskılandığı durumlar
• Aşırı güneşe maruz kalma, ultraviyole ışınları
Hastalık nasıl bulaşır?
Hastalık sıklıkla bebeklik ve çocukluk çağında, aile ve yakın arkadaş çevresindeki virüsü taşıyan kişiler tarafından bulaştırılır. Öpme, aynı çatal kaşığı veya havluyu kullanma ile hastalık insandan insana aktarılır.
Tanı nasıl koyulur?
Hastalığın tipik klinik görüntüsü tanı koymak için yeterlidir. Eğer doktorunuz gerek görürse kültür, yayma, özel mikroskopik tetkikler ve bazı kan tahlilleri yapabilir.
Nasıl tedavi edilir?
Tedavide hastalığın şiddetine göre virüse etkili kremler veya sistemik ilaçlar kullanılmaktadır. İlaçların hastalığın başladığı ilk 1-2 gün içinde kullanılmaya başlanması önemlidir. Sık tekrarlayan hastalarda 6 ay-1 yıl süre ile baskılama tedavisi uygulanabilir.
Bulaşma nasıl önlenir?
Henüz hastalığı ve bulaştırıcılığı önleyecek bir aşı yoktur. Bulaşmayı önlemede en önemli yöntem korunmadır. Hastalıklı bölge ile temastan kaçınılmalı, öpme ve ortak malzemelerin kullanımı önlenmelidir.
Uçuk genel sağlığım için risk taşır mı?
• Sık sık veya uzun süreli uçuk çıkıyorsa
• Dudak ağız burun dışında, örneğin göz çevresi, parmaklar ve genital bölgede uçuk çıkıyorsa
• Uçuk ile birlikte baş ağrısı, ateş, kas ağrısı gibi bulgular varsa
• Bağışıklık sisteminizi baskılayan kortizon gibi ilaçlar kullanıyorsanız
• Bağışıklık sisteminizin düzenli çalışmasını engelleyen hastalığınız varsa mutlaka dermatoloğa başvurmanız gerekir.
